Valyuta kursi

Valyuta kursi — bu bir valyutani boshqa valyutaga almashtirish mumkin bo'lgan narxdir. U global iqtisodiyotda muhim o'rin tutadi va xalqaro savdo, sayohat xarajatlari hamda investitsiya daromadlariga ta'sir qiladi. Valyuta kurslari har kuni o'zgarib turishi mumkin va ularga iqtisodiy sharoitlar, foiz stavkalari, inflyatsiya va siyosiy barqarorlik kabi omillar ta'sir qiladi.

Valyuta kurslarining ikki asosiy turi mavjud:

1. Qattiq valyuta kursi: Bu tizimda mamlakat valyutasi boshqa valyutaning qiymatiga, odatda AQSh dollariga yoki asosiy valyutalar savatchasiga bog'lanadi. Markaziy bank valyutaning qiymatini tor diapazonda ushlab turish uchun faol aralashadi. Qattiq valyuta kursiga ega mamlakatlar barqarorlikdan bahramand bo'ladilar, lekin o'zlarining pul-kredit siyosatida kamroq moslashuvchanlikka ega bo'ladilar.

2. Suzuvchi valyuta kursi: Bu yerda valyutaning qiymati talab va taklif bozor kuchlari bilan belgilanadi. Dunyodagi ko'pchilik asosiy valyutalar, jumladan, AQSh dollari, yevro va yen, ushbu tizimda ishlaydi. Suzuvchi kurs mamlakatga iqtisodiy sharoitlarga qarab o'z valyutasining qiymatini moslashtirish imkonini beradi, ammo bu tizim mamlakatni katta o'zgaruvchanlikka duchor qiladi.

Valyuta kurslari mamlakat iqtisodiyotiga bevosita ta'sir qiladi. Kuchli valyuta importni arzonlashtiradi, lekin eksportni xorijiy xaridorlar uchun qimmatroq qilib, unga zarar etkazishi mumkin. Aksincha, zaif valyuta eksportni oshirishi mumkin, ammo import narxini oshiradi, bu esa inflyatsiyaga olib kelishi mumkin.

Hukumatlar va markaziy banklar ko'pincha valyuta bozoriga o'z valyutalarining qiymatiga ta'sir qilish uchun aralashadilar. Masalan, markaziy bank o'z valyutasini sotib olish yoki sotish, yoki foiz stavkalarini o'zgartirish orqali valyuta kursiga ta'sir qilishi mumkin.

Umuman olganda, valyuta kurslari xalqaro moliya tizimining muhim qismi bo'lib, ular savdo balansi, iqtisodiy barqarorlik va global investitsiyalarga ta'sir ko'rsatadi.