Valyuta birjasi - Forex

Valyuta birjasi (Forex) — bu milliy valyutalar bir-biriga nisbatan savdo qilinadigan global maydondir. Bu dunyodagi eng yirik va eng likvid moliyaviy bozor bo'lib, har kuni savdo hajmi 6 trillion dollardan oshadi. Forex savdosi banklar, moliya institutlari, korporatsiyalar, hukumatlar va shaxsiy savdogarlardan iborat markazlashmagan tarmoqni o'z ichiga oladi.

Forexning asosiy xususiyatlari:

1. Markazlashmagan bozor: Fond birjalaridan farqli o'laroq, forex bozori markazlashtirilgan joyga ega emas. Savdo qimmatli qog'ozlar bo'lmagan holda (OTC) amalga oshiriladi, ya'ni tranzaksiyalar elektron tarzda banklar va moliya institutlari tarmog'i orqali amalga oshiriladi.

2. 24 soatlik bozor: Forex savdosi 24 soat davomida, haftada besh kun davom etadi. Bozor yakshanba kechqurun ochilib, juma kechqurun yopiladi, bu esa barcha vaqt mintaqalaridan kelgan savdogarlarga ishtirok etish imkonini beradi.

3. Valyuta juftliklari: Forex savdosi valyuta juftliklari bilan bog'liq bo'lib, bu bir valyutaning boshqa valyutaga nisbatan qiymatini ifodalaydi. Asosiy valyuta juftliklari orasida EUR/USD, USD/JPY va GBP/USD mavjud. Har bir juftlikda asosiy valyuta (birinchi valyuta) va kotirovka valyutasi (ikkinchi valyuta) mavjud.

4. Kredit puli: Forex savdosi ko'pincha kredit pulidan foydalanishni o'z ichiga oladi, bu esa savdogarlarga kichikroq kapital bilan katta pozitsiyalarni boshqarishga imkon beradi. Bu foydani oshirishi mumkin, ammo katta yo'qotishlar xavfini ham oshiradi.

5. Bozor ishtirokchilari: Forex bozori turli ishtirokchilardan iborat, jumladan:

   • Banklar va moliya institutlari: Katta hajmdagi tranzaksiyalarni amalga oshiradigan va likvidlikni ta'minlaydigan asosiy o'yinchilar.
   • Korporatsiyalar: Xalqaro savdoda ishtirok etadigan va faoliyat uchun valyutani almashishi kerak bo'lgan kompaniyalar.
   • Hukumatlar va markaziy banklar: Pul-kredit siyosatini va valyuta zaxiralarini boshqaradigan tashkilotlar.
   • Chakana savdogarlar: Shaxsiy investitsiyalar uchun valyutalarni savdo qiluvchi jismoniy shaxslar.

Valyuta bozoriga ta'sir qiluvchi omillar: Valyuta narxlariga ta'sir qiluvchi bir qator omillar mavjud, jumladan:

• Iqtisodiy ko'rsatkichlar: Ya'ni, Yalpi ichki mahsulotning o'sishi, ishga joylashish darajasi va inflyatsiya haqida hisobotlar valyuta qiymatiga ta'sir qilishi mumkin.
• Siyosiy hodisalar: Saylovlar, geosiyosiy taranglik va hukumat siyosati forex bozorida volatillikni keltirib chiqarishi mumkin.
• Foiz stavkalari: Markaziy banklarning foiz stavkalari bo'yicha qarorlari valyuta qiymatiga ta'sir qiladi, chunki yuqori stavkalar odatda xorijiy investitsiyalarni jalb qiladi.

Xulosa: Valyuta bozori global iqtisodiyotning muhim tarkibiy qismi bo'lib, xalqaro savdo va investitsiyalarni ta'minlaydi. U valyuta savdosi orqali foyda olish imkoniyatlarini taklif etadi, ammo shuningdek, diqqat va risklarni boshqarishni talab qiladigan xavflar ham mavjud. Forex bozorining dinamikasini tushunish valyuta savdosida ishtirok etmoqchi bo'lgan har bir kishi uchun muhimdir.

4o mini