Algoritm — bu muayyan vazifani yoki masalani hal qilish uchun bosqichma-bosqich bajariladigan aniq ko‘rsatmalar (qoidalar) ketma-ketligidir.
Oddiy qilib aytganda, algoritm — bu muammo yechimini topish yo‘li.
🧠 Algoritmga misol (hayotiy)
Tasavvur qiling, choy damlamoqchisiz. Bu yerda sizning algoritmingiz quyidagicha bo‘ladi:
-
Choynakni suv bilan to‘ldiring
-
Uni gazga qo‘ying
-
Suv qaynashini kuting
-
Choy qoshiq(lar)ini stakanga soling
-
Qaynoq suv quying
-
5 daqiqa kuting
-
Tayyor bo‘lgach, iching
Bu choy damlash algoritmi hisoblanadi — ya’ni maqsadga erishish uchun aniq tartibda bajariladigan harakatlar.
💻 Dasturlashda algoritm nima?
Kompyuter dasturlarida algoritm — bu kompyuterga biror vazifani qanday bajarishni aytib beradigan buyruqlar ketma-ketligi. Misol uchun, foydalanuvchidan ikki sonni olib, ularni qo‘shib, natijani chiqarish algoritmi:
-
A va B sonlarini kiriting
-
Ularni qo‘shing
-
Natijani ekranga chiqarish
🧮 Algoritm xossalari
Yaxshi algoritm quyidagi xususiyatlarga ega bo‘ladi:
-
Aniqlik (aniq va chalkashmas ko‘rsatmalar)
-
Tugallilik (ma’lum bosqichda yakunlanadi)
-
Kirish ma’lumotlari (input)
-
Chiqish natijasi (output)
-
Samaradorlik (tez va optimal ishlash)
🔄 Algoritm turlari
-
Chiziqli algoritm — bosqichlar ketma-ket bajariladi
-
Tarmoqlanuvchi algoritm — shartga qarab yo‘nalish o‘zgaradi (if/else)
-
Takrorlanuvchi (tsiklik) algoritm — biror harakat bir necha marta bajariladi (for/while loop)
🧾 Amaliy misol (Python tilida)
a = int(input("1-sonni kiriting: "))
b = int(input("2-sonni kiriting: "))
c = a + b
print("Natija:", c)
Bu dastur oddiy qo‘shish algoritmi asosida ishlaydi.