​​​​​​​Bank krediti uchun kerakli hujjatlar va baholash

1. Bank kreditini olish uchun kerakli hujjatlar

Asosiy hujjatlar ro‘yxati (to‘liq ro‘yxat bankdan bankga farq qilishi mumkin):

• Shaxsni tasdiqlovchi hujjat: pasport yoki shaxsni tasdiqlovchi boshqa qonuniy hujjat

• Daromad to‘g‘risidagi ma’lumot: ish joyidan maosh haqida ma’lumotnoma yoki daromad deklaratsiyasi

• Ariza: bank tomonidan berilgan kredit ariza shakli to‘ldirilgan holda

• Kredit shartnomasi loyihasi: kredit shartlari bilan tanishish uchun

• Kafolat / garov hujjatlari: mulk, transport vositasi yoki boshqa aktivlar bo‘yicha garov shartnomasi (agar talab qilinsa)

• Bankka taqdim etiladigan moliyaviy hisobotlar: tadbirkorlik sub’ektlari uchun, agar kredit biznes uchun bo‘lsa

• Qo‘shimcha hujjatlar: kredit turiga qarab (masalan, ipoteka, avtokredit, ta’lim krediti uchun maxsus hujjatlar)

2. Kredit berishning asosiy baholash mezonlari

Banklar kredit berishdan oldin mijozning moliyaviy va boshqa jihatlarni baholaydi. Baholash mezonlari quyidagilarni o‘z ichiga oladi:

2.1. Mijozning kreditga qobiliyati (to‘lov qobiliyati)

• Doimiy daromad manbasi va daromadning yetarliligi

• Mavjud kreditlar va qarzlar holati

• Daromadning barqarorligi va daromad manbalarining ishonchliligi

2.2. Kredit tarixini tekshirish

• Avvalgi kreditlarni to‘liq va o‘z vaqtida to‘laganligi

• Kredit reytingi va banklararo ma’lumotlar bazasidagi holati

2.3. Garov va kafolatlar

• Garovga qo‘yiladigan mol-mulk qiymati va qonuniy holati

• Kafolat beruvchi shaxslarning moliyaviy holati va majburiyatlari

2.4. Kredit maqsadi

• Kredit mablag‘ining qanday maqsadda ishlatilishi

• Kreditning maqsadga muvofiqligi va qaytarilish rejasi

2.5. Moliyaviy holat

• Tadbirkorlik sub’ektlari uchun balans va daromad hisobotlari

• Aktiv va passivlarning tahlili

3. Qonun hujjatlariga havola

• O‘zbekiston Respublikasi **“Kredit faoliyati to‘g‘risida”**gi Qonuni

• Markaziy bank tomonidan tasdiqlangan kredit siyosati va kredit risklarini boshqarish me’yorlari

• Banklar o‘rtasidagi ma’lumot almashinuvi tizimi va kredit tarixining monitoringi

4. Qo‘shimcha tavsiyalar

• Kredit olishdan oldin barcha hujjatlarni to‘liq tayyorlash va bankka aniq va to‘liq ma’lumot berish zarur

• Kredit shartlari bilan yaxshilab tanishish, foiz stavkalari va to‘lov grafiklarini tushunish

• Zarur bo‘lsa, moliyaviy maslahat yoki huquqiy yordam olish