Bluetooth — bu qisqa masofada qurilmalar o‘rtasida simlarsiz aloqa o‘rnatishga imkon beruvchi texnologiya. U telefon, noutbuk, naushnik, printer, klaviatura, avtomobil audio tizimi va boshqa qurilmalarni bir-biriga kabellarsiz ulash uchun ishlatiladi.
🔹 Umumiy ma’lumot:
-
Texnologiya nomi: Bluetooth
-
Nomining kelib chiqishi: 10-asrdagi Daniya qiroli Harald Bluetooth sharafiga qo‘yilgan — u turli qabilalarni birlashtirgan, xuddi texnologiya kabi.
-
Yaratilgan yili: 1994
-
Yaratgan kompaniya: Ericsson (Shvetsiya)
-
Standartlashtiruvchi tashkilot: Bluetooth SIG (Special Interest Group)
🧠 Qanday ishlaydi?
Bluetooth orqali qurilmalar o‘zaro radio to‘lqinlari orqali aloqaga kirishadi. Ishlash masofasi odatda 10 metrgacha, ba’zida esa 100 metrgacha yetadi (Bluetooth versiyasiga qarab).
🧩 Asosiy imkoniyatlari:
-
Foydalanuvchiga qurilmalarni kabellarsiz ulash imkonini beradi
-
Qurilmalar o‘rtasida fayl almashish
-
Naushniklar, klaviaturalar, sichqonchalar kabi periferik qurilmalarni ulanadi
-
Mashina audiosiga telefonni simsiz ulash mumkin
-
Sog‘liq qurilmalari, masalan, fitnes-trekerlar bilan aloqa o‘rnatadi
📶 Bluetooth versiyalari va imkoniyatlari:
| Versiya | Yil | Xususiyatlari |
|---|---|---|
| Bluetooth 1.0 | 1999 | Boshlang‘ich versiya, sekin tezlik |
| Bluetooth 2.0 | 2004 | Tezlik va barqarorlik oshirilgan |
| Bluetooth 3.0 | 2009 | Tezkor ma’lumot uzatish |
| Bluetooth 4.0 | 2010 | Low Energy (kam quvvat sarfi) |
| Bluetooth 5.0 | 2016 | Tezlik va masofa kuchaytirildi |
| Bluetooth 5.1–5.3 | 2019–2023 | Joylashuvni aniqlash, barqaror ulanish, IoT uchun qulaylik |
🧾 Afzalliklari:
-
Simlarsiz va qulay aloqa
-
Kam quvvat sarfi (ayniqsa Bluetooth Low Energy)
-
Har xil turdagi qurilmalar bilan mos keladi
-
Oson sozlanadi
⚠️ Kamchiliklari:
-
Aloqa masofasi chegaralangan (odatda 10 metr)
-
Ba’zida ulanish sekin yoki uziladi
-
Katta hajmdagi fayllarni uzatish sekinroq bo‘lishi mumkin
🧠 Real hayotdagi misollar:
-
Naushniklar: Bluetooth orqali telefonga ulanadi
-
Avtomobil audio: Telefoningizdan musiqani eshitasiz
-
Smart soat: Telefon bilan sinxronlashadi
-
Printerlar: Telefoningizdan bevosita hujjat chiqarish