article-img 13.06.2025 email 5

Excel yordamida HR tahlilini olib borish

Zamonaviy kadrlar bo‘limi mutaxassisi uchun zarur ko‘nikma

🔍 HR tahlili nima?

HR (Human Resources) tahlili — bu xodimlar haqidagi ma’lumotlarni to‘plash, tartibga solish va tahlil qilish orqali yollash, malaka oshirish, ishda ushlab qolish, ish samaradorligini baholash va kadrlarni rejalashtirish bo‘yicha asosli qarorlar qabul qilish jarayonidir.

🧰 Nega aynan Excel?

Excel — qulay va kuchli vosita bo‘lib, u orqali siz quyidagilarni qilishingiz mumkin:

  • Xodimlar haqidagi katta hajmdagi ma’lumotlarni saqlash va tartiblash

  • Hisob-kitoblar, tahlillar, solishtirishlar olib borish

  • Grafikalar, diagrammalar va hisobotlar yaratish

  • Vaqt o‘tishi bilan o‘zgarishlarni kuzatish

  • Maxsus HR dasturlarisiz ma’lumotlarga asoslangan qarorlar qabul qilish

🗂️ Excel’da qanday HR ma’lumotlar tahlil qilinadi?

Yo‘nalish Ustunlar (ma’lumotlar turi)
Yollash (rekruting) Ismi, ariza sanasi, tanlov natijasi
Davomat Xodim ID, sana, kelish/ketish vaqti, sababsizlik
Ish samaradorligi ID, KPI ballari, rahbar bahosi
Maosh ID, oylik, bonuslar, ushlab qolinmalar
O‘qitish Kurs nomi, qatnashchilar, tugatish sanasi
Ishdan ketishlar Ketgan sana, bo‘lim, ketish sababi

🛠️ Excel’dagi asosiy funksiyalar

Funksiya/Foyda Amaliyotdagi qo‘llanilishi
VLOOKUP, XLOOKUP Xodim ID bo‘yicha maosh yoki bo‘limni topish
IF, IFS Bo‘limga qarab xodimlarni ajratish
COUNTIF, SUMIF Sababsiz kelmasliklar sonini hisoblash
Pivot Table (sarlavhali) Bo‘limlar bo‘yicha xodimlar soni
Conditional Formatting KPI past bo‘lganlarni ajratib ko‘rsatish
Diagrammalar, grafiklar Gender nisbati, ishdan ketish darajasi va h.k.
Data Validation Tanlash ro‘yxatlari yaratish (masalan: bo‘limlar)
Filterlar va Slicerlar Ma’lumotlarni tez izlash va ajratish

📈 Oddiy HR Dashboard (nazorat paneli) namunasi

📌 Ishdan ketish darajasi (Turnover Rate)
Formula:

= (Ishdan ketganlar soni / O‘rtacha xodimlar soni) * 100%

📌 Gender (jinsi) nisbati

  • Aylanma diagramma: erkak – 60%, ayol – 40%

📌 Bo‘limlar bo‘yicha xodimlar soni (Pivot Table orqali)

  • Satr: Bo‘lim nomi

  • Qiymat: Xodim ID larini sanash

✅ Yaxshi amaliyotlar

  • Ma’lumotlaringiz toza va yagona formatda bo‘lsin (imloviy xatolarsiz)

  • Har bir qator – 1 xodimga tegishli bo‘lsin

  • Xom ma’lumotlar va tahlil alohida varaqlarda saqlansin

  • Raqamlar va jadvaldagi muhim elementlar rang bilan ajratilsin

  • Foydalanuvchi noto‘g‘ri o‘zgartirishlar qilmasligi uchun varaqni himoya qiling

  • Zaxira nusxalarni muntazam saqlang

🧠 Excel’da kuzatish mumkin bo‘lgan asosiy HR ko‘rsatkichlar

  • Yollashga ketgan vaqt (Time to Hire)

  • Bitta xodimni yollash qiymati (Cost per Hire)

  • Mehnatga kelmaslik darajasi

  • Treninglarni tugatganlar foizi

  • O‘rtacha KPI ballari

  • Xodimlar almashinuvi darajasi

  • Xodimlar fikri so‘rovlari natijasi (Employee Satisfaction)

🎓 Xulosa

Excel — kichik va o‘rta bizneslar uchun HR tahlilini boshlashda ajoyib vosita. Murakkab dasturlarni o‘rganmasdan turib ham, siz xodimlaringiz haqida chuqur tushunchaga ega bo‘lib, kadrlar siyosatini optimallashtirishingiz mumkin

Примечание: Вся информация, представленная на сайте, является неофициальной. Получить официальную информацию можно с сайтов соответствующих государственных организаций