article-img 11.06.2025 email 3

Git va GitHub bilan versiyalarni boshqarish

Fayllar ustida ishlashni nazorat qilish va jamoa bilan hamkorlik qilish usuli


🔹 Versiyalarni boshqarish nima?

Versiyalarni boshqarish tizimi bu:

  • Fayllarga kiritilgan o‘zgarishlarni saqlab boradi

  • Bir nechta odamga bir vaqtning o‘zida ishlash imkonini beradi

  • Oldingi holatlarga qaytishga ruxsat beradi

✅ Kod yozishda, hujjatlar, dizaynlar va ilmiy ishlar bilan ishlaganda foydali.


🔹 Git nima?

Git — bu kompyuterga o‘rnatiladigan versiyalarni boshqarish dasturi. U yordamida siz:

  • O‘zgarishlarni nazorat qilasiz

  • Loyihaning turli versiyalarini saqlaysiz (masalan, test yoki final)

  • Xatolarni bekor qilasiz

  • Jamoada ishlaysiz

🛠️ Git lokal, ya’ni sizning kompyuteringizda ishlaydi va bepul.


🔹 GitHub nima?

GitHub — bu internetda joylashgan Git loyihalari ombori (repository):

  • Loyiha fayllaringizni onlayn saqlaydi

  • Hamkasblar bilan birgalikda ishlashga imkon beradi

  • Pull request, muammolarni belgilash (issues), loyihani boshqarish kabi qulay funksiyalarga ega

📌 Qisqasi:
Git — asbob
GitHub — Git asosidagi onlayn xizmat


🧭 Git va GitHub ishlash jarayoni — bosqichma-bosqich


🔸 1-Qadam: Git’ni o‘rnatish

  • Saytga o‘ting: https://git-scm.com

  • O‘z operatsion tizimingiz uchun Git’ni yuklab oling va o‘rnating

  • Terminal/Komandalar satrida tekshiring:

git --version

✅ Versiya ko‘rinsa, Git muvaffaqiyatli o‘rnatilgan.


🔸 2-Qadam: Git’ni sozlash (faqat birinchi marta)

git config --global user.name "Ismingiz"
git config --global user.email "[email protected]"

🔸 3-Qadam: Git repository (ombor) yaratish

mkdir loyiha-nomi
cd loyiha-nomi
git init

✅ Endi bu papka Git tomonidan kuzatiladi.


🔸 4-Qadam: O‘zgarishlar kiritish va saqlash

Fayl yarating:

echo "Salom, dunyo" > salom.txt

Keyin Git orqali saqlang:

git add salom.txt
git commit -m "salom.txt fayli qo‘shildi"

🔸 5-Qadam: Tarixni ko‘rish

git log

📜 Barcha versiyalar ro‘yxatini ko‘rsatadi.


🔸 6-Qadam: GitHub’da repository yaratish

  • GitHub saytidan profilingizga kiring

  • ➕ tugmasini bosib New Repository tanlang

  • Nomi va boshqa ma’lumotlarni kiriting

  • Create repository tugmasini bosing


🔸 7-Qadam: Kodni GitHub’ga yuklash

Terminalda quyidagilarni yozing:

git remote add origin https://github.com/foydalanuvchi/loyiha-nomi.git
git branch -M main
git push -u origin main

✅ Endi sizning loyihangiz GitHub’da mavjud.


🔁 Eng ko‘p ishlatiladigan Git buyruqlari

Buyruq Ma’nosi
git status Joriy holatni ko‘rsatadi
git add fayl.txt Faylni qo‘shadi (stage qiladi)
git commit -m "xabar" O‘zgarishni saqlaydi
git push O‘zgarishni GitHub’ga yuklaydi
git pull GitHub’dagi yangiliklarni yuklaydi
git clone URL GitHub’dan loyiha nusxasini olish

🌱 Tarmoqlar (Branches)

Tarmoqlar orqali siz asosiy kodga zarar bermay, yangi funksiyalar ustida ishlashingiz mumkin.

git checkout -b yangi-funktsiya

Tugatganingizdan so‘ng:

git checkout main
git merge yangi-funktsiya

🤝 GitHub’dagi hamkorlik funksiyalari

  • Pull request — o‘zgartirishlarni taklif qilish

  • 🐞 Issues — muammolar haqida xabar berish

  • 🍴 Fork — boshqa loyihani o‘zingizga nusxalash

  • 🔄 Merge — tarmoqlarni birlashtirish


🔐 Ommaviy va shaxsiy repository

  • Public — hammaga ochiq

  • Private — faqat taklif qilinganlarga


📦 Qayerda qo‘llaniladi?

Holat Misol
Yakka loyiha Portfolio, blog
Jamoa ishi Dasturchilar guruhi bilan ishlash
O‘quv maqsadi Universitet loyihalari
Ochiq kod (open-source) Mashhur kutubxonalarga hissa qo‘shish (masalan, React, Vue)

📘 Asosiy atamalar lug‘ati

Atama Tushunchasi
Git Versiyalarni boshqarish dasturi
GitHub Git asosidagi onlayn platforma
Repository Loyiha papkasi
Commit Versiya, o‘zgarish saqlovi
Push GitHub’ga yuklash
Pull Yangiliklarni yuklab olish
Branch Tarmoq (alohida kod yo‘li)

Примечание: Вся информация, представленная на сайте, является неофициальной. Получить официальную информацию можно с сайтов соответствующих государственных организаций