Kadrlar bo‘limining asosiy funksiyalari

Kadrlar bo‘limi (HR – Human Resources) tashkilotdagi xodimlar bilan bog‘liq butun jarayonni boshqaradi: ishga qabul qilishdan tortib, o‘qitish, mehnat faoliyatini baholash, rag‘batlantirish va qonunlarga rioya etilishini ta’minlashgacha.

🔑 HR bo‘limining asosiy funksiyalari:

1. Xodimlarni yollash va ishga qabul qilish

• Bo‘sh ish o‘rinlari uchun nomzodlarni tanlash va suhbatlar o‘tkazish.

• Vakansiyalarni e’lon qilish, rezyumelarni ko‘rib chiqish.

• Ishga joylashish bo‘yicha hujjatlarni rasmiylashtirish.

📌 Misol (O‘zbekistonda): Transport kompaniyasi HeadHunter.uz orqali haydovchilarni yollaydi.

2. Ishga moslashuv (onboarding)

• Yangi xodimlarni kompaniya madaniyatiga moslashtirish.

• Ichki qoidalar va tizimlar bo‘yicha treninglar o‘tkazish.

• Ishga kirishish uchun zarur hujjatlarni to‘ldirish.

📌 Misol: IT kompaniya yangi dasturchilar uchun 3 kunlik tanishtiruv mashg‘ulotlarini o‘tkazadi.

3. O‘qitish va malaka oshirish

• Xodimlarning kasbiy o‘sishi uchun treninglar va seminarlar tashkil etish.

• Texnik va “soft skills” (yumshoq ko‘nikmalar) bo‘yicha o‘quv dasturlarini ishlab chiqish.

• Kasbiy o‘sish yo‘llarini belgilash.

📌 Misol: Bank har yarim yilda mijozlarga xizmat ko‘rsatish bo‘yicha treninglar o‘tkazadi.

4. Mehnat faoliyatini baholash

• Xodimlarga maqsadlar qo‘yish va ularga erishish darajasini kuzatib borish.

• Baholash tizimlari: KPI, OKR, 360-daraja baholash.

• Natijalarga asoslangan mukofotlash va lavozim oshirish.

📌 Misol: Savdo bo‘limi xodimlari uchun oylik KPI belgilangan: 20 yangi mijoz jalb qilish.

5. Ish haqi va imtiyozlar

• Oylik, bonus va qo‘shimcha imtiyozlar tizimini boshqarish.

• Ish haqi hisob-kitobi va to‘lovlarni vaqtida amalga oshirish.

• Qo‘shimcha bonuslar: tibbiy sug‘urta, transport, ovqatlanish.

📌 Misol: Nodavlat maktab o‘qituvchilar uchun tushlik va shaxsiy sug‘urta taqdim etadi.

6. Ichki munosabatlar va nizolarni hal qilish

• Jamoada sog‘lom muhit yaratish.

• Xodimlar o‘rtasidagi kelishmovchiliklarni yechish.

• Inklyuzivlik va xodimlarni qadrlash madaniyatini targ‘ib qilish.

📌 Misol: HR savdo va ombor bo‘limi o‘rtasidagi kelishmovchilikni murosali yechadi.

7. Mehnat qonunchiligiga rioya qilish

• O‘zbekiston Mehnat Kodeksi talablariga rioya etilishini nazorat qilish.

• Shartnomalar, ish vaqti, ta’til va intizomiy tartiblarni yuritish.

• Davlat tekshiruvlari va auditlarga tayyorgarlik ko‘rish.

📌 Misol: HR minimal oylik miqdori va mehnat shartlarini qonunga mos tuzadi.

8. Xodimlar salomatligi va xavfsizligi

• Mehnat muhofazasi bo‘yicha o‘quv va instrukta joriy qilish.

• Ish joylarida xavfsizlikni ta’minlash.

• Ish joyida tibbiy yordam choralarini ko‘rish.

📌 Misol: Qurilish kompaniyasi HR bo‘limi xodimlarga maxsus kiyim va dubulg‘a taqdim etadi.

9. Strategik HR rejalashtirish

• Kompaniya maqsadlariga mos kadrlar siyosatini shakllantirish.

• Kelajakdagi ishchi kuchi ehtiyojini prognoz qilish.

• Yangi filiallar ochilishi, fasliy ishchilarni jalb qilish rejalarini tuzish.

📌 Misol: Logistika kompaniyasi 4-chorakda 50 nafar haydovchini ishga olishni rejalashtiradi.

10. HR ma’lumotlari va tahlil

• Xodimlar haqidagi statistikani yuritish (turnover, ishdan ketish, davomat).

• Hisobotlar va qarorlar uchun ma’lumotlar bazasini yuritish.

• 1C, Zoho HR, BambooHR kabi tizimlardan foydalanish.

📌 Misol: HR bo‘limi ketayotgan xodimlar sonini tahlil qilib, yangi motivatsiya tizimini joriy qiladi.

🧩 Jadval shaklida umumlashtirish: