article-img 10.06.2025 email 9

Kseroz

Kseroz (lot. xerosis cutis) — bu teri namligini yo‘qotishi natijasida yuzaga keladigan qurish, taranglashish, qichishish va qattiqlashish holati. Bu holat har qanday yoshdagi odamda uchrashi mumkin, ammo keksa yoshdagilarda ko‘proq kuzatiladi.

🧬 Atama kelib chiqishi:

  • So‘z yunon tilidagi "xēros" — "quruq" degan ma’nodan olingan.

  • "Cutis" — "teri" (lotincha).

  • Ya’ni, “xerosis cutis” = “quruq teri”.

🔍 Kseroz belgilari:

Belgilar Tavsif
Qurigan teri Yupqa, mo‘rt va ko‘pincha oqish–kulrang rangda
Qichishish Ayniqsa kechqurun va isitilganda kuchayadi
Taranglashish Harakat qilishda noqulaylik tug‘diradi
Yoriqlar Ba'zida qonashgacha yetishi mumkin
Qizarish Yallig‘lanish yoki tirnalgan joylarda
Qavatlanish Teri yuzasi to‘kila boshlaydi

🎯 Eng ko‘p ta’sirlanadigan joylar:

  • Bilaklar

  • Oyoqlar (xususan boldir qismi)

  • Qo‘llar

  • Elka va orqa

  • Yonoq, peshona (qishda)

🔄 Sabablari:

Tashqi sabablar Ichki sabablar
Sovuq yoki quruq havo Qariyish (teridagi yog‘ bezlari faoliyatining kamayishi)
Issiq suv bilan ko‘p cho‘milish Gormonal o‘zgarishlar (menopauza va h.k.)
Sabunsimon yuvish vositalari Gipo/avitaminoz (A, E, D yetishmovchiligi)
Issiqlik bilan isish sistemalari Qandli diabet yoki qalqonsimon bez kasalliklari
Quyoshga haddan ortiq chiqish Ichki suvsizlanish (kam suv ichish)

🩺 Kseroz turlari:

  1. Fiziologik kseroz — yosh o‘tgan sari paydo bo‘ladi

  2. Iqlimiy kseroz — ob-havoga moslanishdagi qiyinchiliklar natijasida

  3. Kasallik bilan bog‘liq kseroz — ichki organlar, teri yoki endokrin kasalliklar sababli

  4. Kontaktli kseroz — allergik yoki irritatsion dermatit bilan bog‘liq

🧪 Tashxis:

  • Shifokor-dermatolog ko‘rigi

  • Terining holatini vizual baholash

  • Ba'zida qon tahlillari — ichki kasalliklarni aniqlash uchun

💊 Davolash usullari:

Usul Tavsif
Namlagich kremlar Gialuron kislotasi, glitserin, urea, lanolin asosida
Dushdan keyin losonlar Namlikni saqlashga yordam beradi
Steroid kremlar (zaruratda) Qichish va yallig‘lanish kuchli bo‘lsa
Omega 3/6/9 yog‘ kislotalari Ichki qo‘llash uchun — terining lipid qatlamini mustahkamlash
Ko‘proq suv ichish Ichki suvsizlanishni oldini olish

❗️ Murakkabliklari (agar davolanmasa):

  • Qattiq qichish va tirnalishlar → ikkilamchi infeksiyalar

  • Yoriqlar → og‘riq va yallig‘lanish

  • Dermatit va ekzema rivojlanishi

🛡️ Oldini olish:

  • Haddan ortiq issiq suvda yuvinmaslik

  • Yumshoq, hidsiz sovunlar ishlatish

  • Kuniga kamida 1,5–2 litr suv ichish

  • Uyda namlagich uskunalar qo‘llash (ayniqsa qishda)

  • Har kuni yumshatuvchi kremlardan foydalanish

Примечание: Вся информация, представленная на сайте, является неофициальной. Получить официальную информацию можно с сайтов соответствующих государственных организаций