Mariya Kyuri — Radioaktivlik malikas
👩🔬 U kim edi?
-
To‘liq ismi: Mariya Sklodovskaya-Kyuri
-
Tug‘ilgan yili: 7-noyabr, 1867-yil — Varshava, Polsha
-
Vafot etgan: 4-iyul, 1934-yil — Fransiya
-
Sohalar: Fizika, Kimyo
-
💡 Qiziqarli fakt: U — birinchi ayol bo‘lib, Nobel mukofoti olgan, va ikki xil sohada mukofot olgan yagona inson!
🧠 Asosiy yutuqlari
| Kashfiyot / Ish | Nima degani | Nima uchun muhim |
|---|---|---|
| Radioaktivlik | Ba’zi atomlar o‘zidan nurlanish chiqaradi | Yadro fizikasining asosi, tibbiyotda qo‘llaniladi |
| Poloniy elementi | Polsha sharafiga nomlangan yangi element | Kimyoviy elementlar jadvalini kengaytirgan |
| Radiy elementi | Juda kuchli radioaktiv element | Saratonni davolashda ishlatilgan |
| 2 ta Nobel mukofoti | 1903 — fizika, 1911 — kimyo sohalarida | Ikki sohada mukofot olgan yagona olim |
🏅 Nobel mukofotlari
-
1903-yil — Fizika bo‘yicha Nobel mukofoti
➤ Radioaktivlik bo‘yicha tadqiqotlari uchun (Pyer Kyuri va Bekkerel bilan birga) -
1911-yil — Kimyo bo‘yicha Nobel mukofoti
➤ Radiy va Poloniy elementlarini kashf etgani uchun
🎓 U Parij universitetining (Sorbonna) birinchi ayol professori bo‘lgan.
🩺 Tibbiyotga hissasi
-
Mariya Kyurining ishlari saratonni davolashda asos bo‘ldi.
-
1-jahon urushi vaqtida u harbiylar uchun mobil rentgen apparatlari yasatdi va operatsiyalarni yengillashtirdi.
💡 Qiziqarli faktlar
-
U radioaktiv moddalarning xavfini bilmagan va ularni sumkasida yoki cho‘ntagida olib yurardi.
-
Uning qayd daftarlari hozirgacha radioaktiv bo‘lib, maxsus qo‘rg‘oshinli qutilarda saqlanadi.
-
Uning qizi — Iren Kyuri — ham Nobel mukofoti olgan! Butun oila olimlardan iborat edi.
🧠 Mashhur so‘zi
❝Hayotda hech narsadan qo‘rqmaslik kerak, uni faqat tushunish kerak.❞
— Mariya Kyuri
✅ Nega Mariya Kyuri muhim?
-
U ayollar uchun ilm-fanga yo‘l ochgan.
-
U tibbiyotda inqilob qilgan.
-
U isbotladi: bilimga intilish va qat’iyat insonni tarixda abadiy qoldirishi mumkin.