Neuralink nima?
Neuralink — bu Elon Musk asos solgan kompaniya boʻlib, uning maqsadi inson miyasi bilan bevosita interfeys yaratishdir. Bu interfeys miyaning neyronlari bilan kompyuter o‘rtasida yuqori tezlikda axborot almashishni ta’minlashga mo‘ljallangan.
Neuralinkning asosiy maqsadi
-
Inson miyasi va kompyuterlarni toʻgʻridan-toʻgʻri bogʻlash.
-
Neyrotexnologiyalar yordamida nevrologik kasalliklarni davolash (masalan, Parkinson kasalligi, epilespiya).
-
Kelajakda inson intellektini sunʼiy intellekt bilan integratsiya qilish.
Neuralink qanday ishlaydi?
-
Implantatsiya qilinadigan chip: Kichik, o‘ta nozik elektrodlar miya to‘qimasiga joylashtiriladi.
-
Elektrodlar: Neyronlar o‘rtasida elektr signallarini o‘qib, ularni raqamli ma’lumotlarga aylantiradi.
-
Simsiz aloqa: Implanti tashqi qurilmaga simsiz ulanish orqali signal yuboradi va qabul qiladi.
-
Maʼlumot almashinuvi: Miyaning elektr faolligi orqali buyruqlar kompyuter yoki boshqa qurilmalarga uzatiladi.
Neuralinkning afzalliklari
-
Tibbiyot sohasida yangi imkoniyatlar: nevrologik kasalliklarni aniqlash va davolash.
-
Imkoniyati cheklangan odamlar uchun texnologik yordam (masalan, nogironlikni kamaytirish).
-
Insonning miya quvvatini oshirish (gipotezalar darajasida).
Neuralinkning hozirgi holati
-
Kompaniya bir necha tajribaviy operatsiyalarni amalga oshirdi, jumladan, hayvonlar (mushuklar, maymunlar) ustida sinovlar.
-
Elon Musk bir necha yil ichida insonlar uchun xavfsiz va samarali interfacelar ishlab chiqilishiga umid qilmoqda.
-
Texnologiya hali keng miqyosda ishlatilmayapti, rivojlanish bosqichida.
Imkoniyatlari va xavflari
Imkoniyatlari:
-
Miya va mashina o‘rtasida to‘g‘ridan-to‘g‘ri aloqa.
-
Tibbiy yordam va yangi terapiyalar.
-
Kognitiv qobiliyatlarni oshirish.
Xavflari:
-
Jarrohlik xavflari (miyaga implantatsiya).
-
Maxfiylik va xavfsizlik muammolari.
-
Axloqiy va ijtimoiy masalalar — miyaga kirish va nazorat.
Qiziqarli faktlar
-
Neuralink elektrodlari odam sochidan 10 marta yupqaroq.
-
Kompaniya maxsus robot yordamida elektrodlarni miyaga joylashtirishni rejalashtirmoqda.
-
Elon Musk Neuralinkni insonni sun’iy intellektdan himoya qilish uchun zarur deb hisoblaydi.