article-img 10.06.2025 email 3

Nevus haqida

Nevus — bu teri, shilliq qavat yoki boshqa to‘qimalarda joylashgan pigmentli dog‘ yoki xol, odatda tug‘ma yoki hayot davomida hosil bo‘ladi.

Ular melanin pigmenti ishlab chiqaruvchi hujayralar — melanositlar to‘planmasidan iborat.

📚 So‘zning kelib chiqishi:

  • Lotincha "naevus""tug‘ma dog‘" yoki "belgi" degan ma’noni anglatadi.


📌 Nevus turlari

Nevus turi Tavsifi
Oddiy pigmentli nevus Odatda jigarrang, silliq, yassi yoki biroz bo‘rtgan
Qora nevus (melanotsitar) Qoramtir, ba'zida tikilgan (teriga botgan ko‘rinishda)
G‘ayritabiiy (displastik) nevus Notekis shakl yoki rangga ega, melanoma bilan chalkashishi mumkin
Tug‘ma nevus Tug‘ilishdan bor; yirik bo‘lsa, melanoma xavfi yuqoriroq
Intravaskulyar (qon tomirli) Qon tomirlariga boy bo‘ladi, ko‘proq qizil rangda
Nevus flammeus (port-vin dog‘i) Yuz va bo‘yinda tug‘ma qizg‘ish dog‘ (qon tomirli nevus)

🧬 Qanday paydo bo‘ladi?

Nevuslar:

  • Genetik (ota-onadan o‘tadi)

  • Quyosh nurlariga haddan tashqari ta’sir qilish natijasida

  • Gormonal o‘zgarishlar davrida (balog‘at, homiladorlik, menopauza) ortishi mumkin


⚠️ Xavfli belgilari (Melanomaga aylanishi mumkin bo‘lsa)

ABCDE usuli orqali nevusda quyidagi o‘zgarishlarga e’tibor bering:

Harf Belgisi Ma'nosi
A Asimmetriya Dog‘ bir tomonlama notekis bo‘lsa
B Chegarasi Tishli, noaniq bo‘lsa
C Rangi Bir necha rangda bo‘lsa
D Diametri 6 mm dan katta bo‘lsa
E Evolyutsiya O‘zgarish (kattalashish, qonash va h.k.)

🔍 Tashxis

  • Dermatoskopiya — maxsus moslama yordamida nevusni tekshirish

  • Biopsiya — shubhali hollarda nevusdan to‘qima olib laboratoriyada tekshirish

  • Shifokor kuzatuvi muhim


💊 Davolash

Agar nevus:

  • Qulay joyda bo‘lsa

  • O‘zgarish qilmasa

  • Kichik bo‘lsa

Davolanish shart emas, faqat kuzatish kifoya.

Ammo:

  • Shubhali bo‘lsa (melanomaga aylanish ehtimoli)

  • Ko‘zga tashlanadigan joyda bo‘lsa (estetik jihatdan)

  • Jarohatlanadigan joyda joylashgan bo‘lsa

Jarrohlik yo‘li bilan olib tashlanadi.


❗️ Oldini olish va ehtiyot choralar

  1. Quyosh nurlaridan himoyalaning (SPF 30+ krem ishlating)

  2. Nevuslar soni ko‘p bo‘lsa — dermatologga muntazam murojaat qiling

  3. O‘zgarishlarni kuzating va shifokorga xabar bering

  4. Solyariy va sun’iy UV nurlaridan uzoqroq bo‘ling


🧾 Nevus va melanoma farqi:

Xususiyat Nevus Melanoma
Tez o‘sadi Yo‘q Ha
Rang Yagona (odatda jigarrang) Ko‘p rangli bo‘lishi mumkin
Shakl Silliq, doira yoki oval Asimmetrik
Qonaydi Yo‘q Ehtimol bor
O‘smaga aylanadi Kam hollarda Ha, xavfli

Примечание: Вся информация, представленная на сайте, является неофициальной. Получить официальную информацию можно с сайтов соответствующих государственных организаций