​​​​​​​ API (Application Programming Interface) nima?

API — bu ilovalar o‘zaro “gaplashishi” uchun vosita yoki “ko‘prik”. Ya’ni, bir dastur yoki tizim boshqa bir dastur bilan ma’lumot almashishi yoki ish bajarishi uchun API kerak bo‘ladi.

🔧 Oddiy misolda tushuntirish:

Tasavvur qiling, siz restoran menyusiga qarab taom buyurtma berasiz. Menyuni ko‘rib tanlash – sizning ilovangiz
Ofitsiant – API
Oshpaz va oshxona – boshqa dastur yoki tizim

Siz API (ofitsiant) orqali so‘rov yuborasiz (masalan, “1 ta pizza”), u esa oshxonaga xabar beradi va javobni (tayyor pizzani) olib keladi.

🏦 Bank sohasida API qanday ishlaydi?

Banklar API orqali tashqi ilovalar (masalan, mobil ilova, to‘lov tizimlari, fintech xizmatlar) bilan ulanishadi.

Misollar:

• Siz biror ilovada (masalan, Click yoki Payme) bank hisobingizni ko‘rib turasiz — bu API orqali amalga oshadi.

• Sizga boshqa ilova orqali avtomatik kredit tarixingiz ko‘rsatiladi — API bunga yordam beradi.

• Internet-do‘konda to‘lov qilganda, bank API orqali tranzaksiyani bajaradi.

🔐 API xavfsizligi

APIlar xavfsiz bo‘lishi kerak, chunki ular orqali maxfiy ma’lumotlar o‘tadi. Shuning uchun banklar va kompaniyalar:

• Token yoki API key ishlatadi

• Ma’lumotlarni shifrlaydi (encrypt)

• Faqat ruxsat berilgan xizmatlarga ulanishga imkon beradi

✅ API'ning afzalliklari

🧠 Qisqacha xulosa:

API – bu dasturlar bir-biri bilan bog‘lanish va birga ishlashi uchun “ko‘prik”dir.