Blue Ocean Strategy (Ko‘k Okean Strategiyasi)

Blue Ocean Strategy (Ko‘k Okean Strategiyasi)

➡️ 2005-yilda W. Chan Kim va Renée Mauborgne tomonidan ishlab chiqilgan.
➡️ Asosiy maqsad — yangi talab yaratish va mavjud raqobatni chetlab o‘tish orqali innovatsion mahsulot yoki xizmatlar orqali bozorda yetakchi bo‘lish.

🌊 Qizil Okean va Ko‘k Okean farqlari:

🔍 Blue Ocean Strategiyasi asoslari:

1. Yangi talab yaratish
   ➡️ Mavjud talabni qondirish emas, balki yangi talabni yaratish kerak.

2. Differensiallash va narxni pasaytirish
   ➡️ Mahsulot yoki xizmatni boshqalardan farqli qilish va xarajatlarni kamaytirish orqali bozorda ustunlikka erishish.

3. Bozor chegaralarini kengaytirish
   ➡️ Mavjud bozorda raqobat qilish o‘rniga, yangi bozor segmentlarini aniqlash va ularga kirish.

4. Taqdim etilgan qiymatni oshirish
   ➡️ Mahsulot yoki xizmatning mijozga beradigan qiymatini oshirish orqali uni raqobatchilardan ajratish.

🚀 Blue Ocean Strategiyasini amalga oshirish usullari:

1. ERAC (Eliminate, Reduce, Raise, Create) modeli

Bu model kompaniyaning bozorni qayta shakllantirish va yangi qiymat yaratish strategiyasini belgilaydi.

2. To‘rtta harakat tizimi (Four Actions Framework):

Bu model ERAC modeliga o‘xshash bo‘lib, strategiyani ishlab chiqish jarayoniga asoslangan.

🏆 Blue Ocean Strategiyasiga muvaffaqiyatli misollar:

1. Cirque du Soleil (Kanada)

➡️ An’anaviy sirkdan farqli ravishda akrobatika, teatr va musiqa elementlarini birlashtirdi.
➡️ Hayvonlardan foydalanishni yo‘q qildi va sirkni premium san’at ko‘rinishiga aylantirdi.
➡️ Natija: Sirk sanoatidagi raqobatni chetlab o‘tib, yangi bozor yaratdi.

2. Nintendo Wii

➡️ Sony va Microsoft kuchli grafik va murakkab texnologiyaga e’tibor qaratgan paytda, Nintendo oddiy boshqaruv va oila uchun mos o‘yinlar yaratdi.
➡️ Grafik sifatini emas, balki o‘yin jarayonini soddalashtirishga e’tibor qaratdi.
➡️ Natija: Nintendo yangi mijoz segmentini yaratdi va raqobatchilardan ajralib chiqdi.

3. Apple iTunes

➡️ Musiqani CD orqali sotish tizimiga raqobat qilish o‘rniga, Apple onlayn musiqa sotishni yaratdi.
➡️ Foydalanuvchilarga qulay interfeys yaratdi va musiqa sotib olish jarayonini soddalashtirdi.
➡️ Natija: Yangi bozor yaratildi va raqobatsiz daromad keltirdi.

📊 Blue Ocean Strategiyasi afzalliklari:

✔️ Yangi talab yaratadi
✔️ Yuqori foyda marjasi keltiradi
✔️ Raqobatdan chiqish imkonini beradi
✔️ Bozorni nazorat qilish imkonini beradi
✔️ Brendni kuchaytiradi

❌ Blue Ocean Strategiyasi muammolari:

❌ Innovatsiya xavfi – Bozor yangi mahsulot yoki xizmatni qabul qilmasligi mumkin.
❌ Raqobatchilar tezda taqlid qilishi mumkin.
❌ Yuqori sarmoya talab qilishi mumkin.
❌ Muvaffaqiyatsiz holatda katta zarar keltirishi mumkin.

✅ Xulosa:

Blue Ocean Strategy kompaniyalarga yangi bozor yaratish, raqobatni chetlab o‘tish va mijozlar uchun yangi qiymat yaratish imkonini beradi. U ERAC modeli va To‘rtta harakat tizimi orqali strategiyani ishlab chiqishni taklif etadi. Muvaffaqiyatli strategiya natijasida kompaniya yangi bozorda yetakchi bo‘lishi mumkin.