📘 ISO 31000: Xavflarni boshqarish – Qo'llanma

📘 ISO 31000: Xavflarni boshqarish – Qo'llanma

U har qanday turdagi tashkilotlar uchun mos: yirik-yu kichik, xoh davlat, xoh xususiy bo‘lsin.

🎯 ISO 31000 maqsadlari:

• Xavf-xatarlarni oldindan aniqlash

• Boshqaruv va qaror qabul qilishda aniqlik kiritish

• Tashkilotning barqarorligini va moslashuvchanligini oshirish

✅ 1. Xavfni boshqarishning 8 asosiy tamoyili:

1. Integratsiyalashgan – Tashkilot faoliyatining barcha bosqichlariga kiritilgan

2. Tuzilmali va tizimli – Natijalar har doim izchil va aniq

3. Moslashtirilgan – Har bir tashkilotning konteksti va ehtiyojiga qarab

4. Hammabop va ishtirokli – Barcha manfaatdor tomonlar jalb qilinadi

5. Dinamik – O‘zgarishlarga javob beruvchi va moslasha oladigan

6. Eng yaxshi mavjud ma’lumotga asoslangan – Faktlarga tayanilgan

7. Inson omili va madaniyat hisobga olingan – Kadrlar va madaniy xususiyatlar inobatga olinadi

8. Doimiy takomillashtirish – Tahlil va tajribalardan o‘rganiladi

🏗️ 2. Xavflarni boshqarish tizimi (Framework):

Bu risklarni tashkilotga kiritish va boshqarish mexanizmini anglatadi:

• Rahbariyatning qat’iyati va liderlik

• Tashkilot madaniyatiga integratsiya qilish

• Tizimni loyihalash va amalga oshirish

• Baholash va takomillashtirish

🔄 3. Xavflarni boshqarish jarayoni:

ISO 31000 xavfni boshqarishning quyidagi bosqichlarini tavsiya qiladi:

1. Kontekstni aniqlash – Ichki va tashqi muhitni tushunish

2. Xavflarni aniqlash – Nimadan xavf kelishi mumkinligini belgilash

3. Xavflarni tahlil qilish – Ehtimollik va ta’sirni baholash

4. Xavflarni baholash – Ustuvorlik darajalarini belgilash

5. Xavflarni kamaytirish yoki yo‘qotish choralarini tanlash

6. Monitoring va tahlil qilish – Doimiy nazorat

7. Muloqot va maslahatlashuv – Hamkorlik va axborot almashish

🧾 Qo‘llanilishi mumkin bo‘lgan sohalar:

• Loyiha menejmenti

• Axborot xavfsizligi

• Tadbirkorlikdagi moliyaviy risklar

• Ta’minot zanjiri (supply chain) xavflari