27.03.2025
7
✅ Aniq – Qaysi ma’lumot yoki ko‘nikma o‘zlashtirilishi kerakligi aniq ko‘rsatiladi.
✅ O‘lchab bo‘ladigan – Natijaning qanchalik muvaffaqiyatli ekanligini baholash mumkin.
✅ Erishish mumkin bo‘lgan – Real va talaba uchun amalga oshirilishi mumkin bo‘lgan natija.
✅ Muhim – O‘quv kursining umumiy maqsadlariga mos kelishi lozim.
✅ Muddati belgilangan – Ma’lum bir vaqt davomida erishilishi kerak.
O‘quv natijalari quyidagi sxema asosida tuziladi:
[Harakat fe’li] + [Aniq bilim yoki ko‘nikma] + [Sharoit/kontekst] + [Bajarish mezoni]
Misol:
Dars yakunida o‘quvchi fotosintez jarayonini diagramma yordamida tushuntira oladi.
O‘quv natijalari Blum taksonomiyasi asosida uch asosiy turga bo‘linadi:
Intellektual ko‘nikmalar va bilimlarni qamrab oladi.
🔹 Bilish, tushunish, tahlil qilish va baholash.
Misol:
O‘quvchi loyihaning asosiy bosqichlarini sanab o‘tadi.
O‘quvchi marketing strategiyalarini taqqoslaydi.
Emotsional reaktsiyalar va qadriyatlar bilan bog‘liq natijalar.
🔹 Qadriyatlar, motivatsiya va hissiyotlar.
Misol:
O‘quvchi turli madaniy qadriyatlarga hurmat bilan munosabatda bo‘ladi.
Jamoa bilan ishlash jarayonida ijobiy munosabat ko‘rsatadi.
Jismoniy va motorli ko‘nikmalarni rivojlantirish bilan bog‘liq.
🔹 Harakatlar, koordinatsiya, amaliy ko‘nikmalar.
Misol:
O‘quvchi yurak-qon tomir reanimatsiyasini (YQR) to‘g‘ri bajara oladi.
Laboratoriya jihozlaridan xavfsiz foydalanadi.
Blum taksonomiyasiga ko‘ra o‘quv natijalari 6 darajaga bo‘linadi:
| Daraja | Tavsif | Misol fe’llar | Misol natija |
|---|---|---|---|
| 1. Bilish | Ma’lumotni eslab qolish va takrorlash | Ta’riflash, sanab o‘tish, eslab qolish | O‘quvchi qon aylanish tizimi qismlarini sanab o‘tadi. |
| 2. Tushunish | Ma’lumotni tushunish va tushuntirish | Tushuntirish, ifodalash, izohlash | O‘quvchi fotosintez jarayonini tushuntiradi. |
| 3. Qo‘llash | Bilimni amaliyotda qo‘llash | Qo‘llash, ishlatish, namoyish qilish | O‘quvchi Excel dasturidan foydalangan holda ma’lumotlarni tahlil qiladi. |
| 4. Tahlil qilish | Ma’lumotlarni ajratish va tahlil qilish | Tahlil qilish, taqqoslash, sintez qilish | O‘quvchi marketing strategiyalarini taqqoslaydi. |
| 5. Baholash | Qaror chiqarish va baholash | Baholash, izohlash, qaror qilish | O‘quvchi biznes-rejani samaradorligini baholaydi. |
| 6. Yaratish | Yangi g‘oya yoki mahsulot yaratish | Yaratish, ishlab chiqish, loyihalash | O‘quvchi yangi mobil ilova konsepsiyasini ishlab chiqadi. |
✔️ O‘quvchi kursni tugatgandan so‘ng asosiy yurak xastaligi belgilari haqida tushuncha beradi.
✔️ Mashg‘ulot yakunida o‘quvchi marketolog vazifasini bajara oladi.
✔️ Dars yakunida o‘quvchi SWOT tahlil asosida biznes-reja tuzadi.
✅ Aniq so‘zlardan foydalaning – Aniq va tushunarli fe’llardan foydalaning (masalan, tushuntirish, tahlil qilish, yaratish).
✅ Noto‘g‘ri so‘zlardan qoching – "Bilish", "tushunish" kabi umumiy so‘zlardan qoching.
✅ Talaba nuqtai nazaridan yozing – O‘quvchi nimaga erishadi?
✅ Oddiy tilda yozing – Qisqa va tushunarli bo‘lishi kerak.
✅ Baholash mezonini ko‘rsating – O‘quv natijalari baholash mumkin bo‘lishi kerak.
❌ Noaniqlik – "O‘quvchi tushunadi" kabi umumiy bayonotlardan qoching.
❌ O‘qituvchi faoliyatini bayon qilish – "O‘qituvchi tushuntiradi" o‘rniga "O‘quvchi tushuntiradi" deb yozing.
❌ O‘lchab bo‘lmaslik – Baholash imkonini beradigan mezonlarni ko‘rsatish kerak.
✅ O‘quvchilarga nimaga erishish kerakligini aniq ko‘rsatadi.
✅ O‘qituvchiga ta’lim dasturini tuzishda yordam beradi.
✅ Baholash jarayonini osonlashtiradi.
✅ O‘quv jarayoni samaradorligini oshiradi.
Примечание: Вся информация, представленная на сайте, является неофициальной. Получить официальную информацию можно с сайтов соответствующих государственных организаций
