Psoriaz

Psoriazning sabablari

Psoriazning aniq sababi hali to'liq o'rganilmagan bo'lsa-da, ba'zi omillar bunga sabab bo'lishi mumkin:

1. Genetik omillar
   Psoriazning rivojlanishida irsiyat katta rol o'ynaydi. Agar oilada psoriaz bilan kasallangan odam bo'lsa, boshqa oilada yashovchilarda ham bu kasallik rivojlanishi mumkin.

2. Immun tizimi
   Psoriaz, asosan, immun tizimi tomonidan teridagi hujayralarning ortiqcha ko'payishiga olib keladigan autoimmun kasallik sifatida tasniflanadi. Immun tizimi o'z hujayralarini noto'g'ri aniqlaydi va tezroq yangi hujayralar ishlab chiqarishni boshlaydi, bu esa teri ustida qobiq hosil bo'lishiga sabab bo'ladi.

3. Tashqi omillar
   Stress, infeksiyalar, terining shikastlanishi (masalan, kesiklar yoki kuyishlar), ba'zi dori-darmonlar va boshqa omillar psoriazning yuzaga kelishiga sabab bo'lishi mumkin.

Psoriazning turlari

1. Vulgar psoriaz
   Bu psoriazning eng keng tarqalgan shakli bo'lib, terida qalin, oq-qizil rangdagi dog'lar yoki qobiq hosil bo'ladi.

2. Invertiv psoriaz
   Bu shaklda, psoriaz tananing teri burchaklarida (masalan, bilaklar, parda osti va boshqa terining yumshoq qismlarida) yuzaga keladi. Bu shaklda, dog'lar odatda qizil va nurlovchi bo'ladi.

3. Kapillyar psoriaz
   Bu shaklda, psoriaz terining kichik qon tomirlarining zarar ko'rishi bilan bog'liq bo'ladi, natijada terida kichik, qizil nuqta shakllanadi.

4. Pustulyar psoriaz
   Bu shaklda, terida pufakchalar va yallig'lanishlar bilan qoplangan oq rangli pufakchalar paydo bo'ladi.

5. Eritrodermik psoriaz
   Bu kasallikning og'ir shakli bo'lib, terida katta qizil dog'lar paydo bo'ladi va bu teri katta yuzalarida parchalanishi va shikastlanishiga olib kelishi mumkin.

Psoriazning belgilari

• Quruq va qattiq teri

• Teri yuzasida oq-qizil, yallig'langan dog'lar yoki skorlardan iborat qobiq

• Qichishish va og'riq

• Teri ichidagi qichishishlar

• Bosh terisi va soqol atrofida soch to'kilishi

• Tirnalgan joylarda teri shikastlanishi yoki qon ketish

• Tizza, bilak va bosh terisida og'ir tug'ma teri o'zgarishlari

Psoriazni davolash

Psoriazning to'liq davosi yo'q, lekin turli davolash usullari yordamida simptomlarni kamaytirish mumkin:

1. Tashqi preparatlar

• Kortikosteroidlar: Yallig'lanishni kamaytiradigan dorilar.

• Vitamin D analoglari: Terining yangi hujayralarini normallashtirishga yordam beradi.

• Tuzli vannalar: Terini namlaydi va quruqlikni kamaytiradi.

• Tar va boshqa moylar: Terini yumshatadi va quruqlikni kamaytiradi.

2. UV terapiya (Ultrabinafshali nur)

• Boshqa davolash usullariga javob bermagan hollarda, ultrabinafshali nur yordamida psoriazning yallig'lanishini kamaytirish mumkin.

3. Immunosupressiv dorilar

• Ba'zi hollarda, immun tizimi faoliyatini pasaytirish uchun dorilar (masalan, metotreksat) qo'llanilishi mumkin.

4. Biologik dori-darmonlar

• Psoriazning og'ir shakllarida biologik dori-darmonlar, odatda, immun tizimining maxsus qismlarini maqsad qilib olish orqali yordam beradi.

Xulosa

Psoriaz — bu terining surunkali va immun tizimi bilan bog'liq kasalligi bo'lib, u terining yuzasida noqulay va ko'zga tashlanadigan o'zgarishlarga olib keladi. To'liq davolash mavjud bo'lmasa-da, zamonaviy davolash usullari yordamida simptomlarni kamaytirish va kasallikni boshqarish mumkin. Psoriazdan azob chekayotgan odamlar uchun maxsus parvarish va muolajalar yordam berishi mumkin.