Tark etish darajasi nima?

Ta’limni tark etish sabablari

1️⃣ Moliyaviy qiyinchiliklar – Ko‘plab o‘quvchilar o‘qishni tashlab, oilasiga moddiy yordam berish uchun ishlashga majbur bo‘ladilar.
2️⃣ O‘qishdagi qiyinchiliklar – Past baholar, darslarni tushunmaslik yoki qiziqishning yo‘qligi ta’limdan voz kechishga sabab bo‘lishi mumkin.
3️⃣ Oila muammolari – Oilaviy muammolar, ota-onaning ajralishi yoki uy vazifalarining ortib ketishi o‘qishni davom ettirishga to‘sqinlik qiladi.
4️⃣ Salomatlik muammolari – Jismoniy yoki ruhiy kasalliklar o‘qishni tark etishga sabab bo‘lishi mumkin.
5️⃣ Motivatsiya yetishmovchiligi – Agar o‘quvchi ta’limning foydasini ko‘rmasa yoki kelajak kasbi bo‘yicha aniq maqsadi bo‘lmasa, qiziqishi pasayadi.
6️⃣ Maktab yoki universitet muhitining yomonligi – Tazyiq (bulling), o‘qituvchilarning e’tiborsizligi va noqulay sharoitlar ham tark etish foizini oshiradi.

Tark etish darajasining oqibatlari

❌ Ishsizlik – Diplomga ega bo‘lmagan yoshlar yaxshi ish topishda qiyinchiliklarga duch keladilar.
❌ Kam daromad – Ta’lim darajasi past bo‘lgan odamlar odatda kamroq maosh oladilar.
❌ Jinoyatchilikning ortishi – Tadqiqotlar shuni ko‘rsatadiki, o‘qishni tashlaganlar orasida jinoyatlar sodir etish darajasi yuqori bo‘ladi.
❌ Mamlakat iqtisodiyotiga salbiy ta’sir – Ta’limli kadrlar yetishmovchiligi iqtisodiy rivojlanishni sustlashtiradi.

Tark etish foizini kamaytirish yo‘llari

✅ Moliyaviy yordam dasturlari – Stipendiyalar va bepul ta’lim o‘quvchilarni maktabda ushlab qolishi mumkin.
✅ O‘qitish usullarini yaxshilash – Qiziqarli va interaktiv darslar o‘quvchilarning e’tiborini oshiradi.
✅ Oilaviy qo‘llab-quvvatlash – Ota-onalar farzandlarini o‘qishga rag‘batlantirishi lozim.
✅ Kasbiy yo‘naltirish – Talabalarga kelajakdagi kasbini tanlashda yordam berish motivatsiyani oshiradi.
✅ Xavfsiz ta’lim muhiti yaratish – Bulling (tazyiq)ga qarshi kurashish va o‘qituvchi-talaba munosabatlarini yaxshilash ta’limni tark etish foizini kamaytiradi.