Oy va uning fazalari

🌕 1. Oy nima?

Oy — bu Yerning yagona tabiiy yo‘ldoshi (sun’iy emas). U Quyosh sistemasidagi beshinchi eng katta yo‘ldosh hisoblanadi va Yer yuzidan taxminan 384 400 km uzoqlikda joylashgan.

Oy Yer atrofini 27,3 kunda to‘liq aylanib chiqadi va ayni shu vaqtda o‘z o‘qi atrofida ham bir marta aylanadi.
👉 Shuning uchun har doim Oyning bir xil tomonini ko‘ramiz.

🌗 2. Nega Oy fazalarini o‘zgartiradi?

Oy o‘zi nur taratmaydi — biz unga Quyosh nuri tushib qaytgani uchun ko‘ramiz.
Oy fazalari Quyosh, Yer va Oy o‘zaro joylashuviga qarab yoritilgan qismi qanday ko‘rinayotganiga bog‘liq.

Oy Yer atrofida aylanganda, bizga ko‘rinadigan yoritilgan qismi bosqichma-bosqich o‘zgaradi.

🌘 3. Oy fazalari (8 asosiy bosqich)

🔁 Bu fazalar har 29,5 kunda to‘liq takrorlanadi. Bu oylik tsikl deb ataladi.

🌌 4. Oyning qiziqarli faktlari

• Oyning tortish kuchi Yerda **suv toshqinlari (toshqin va orqaga qaytish)**ga sabab bo‘ladi

• Oyda atmosfera yo‘q — u yerda havo ham, ob-havo ham mavjud emas

• Oyning silliq qora qismlari "mariya" (oy dengizlari) deb ataladi, bu qadimgi lava tekisliklaridir

• Odamlar birinchi marta Oyga **1969-yilda (Apollo 11 missiyasi)**da chiqqan

• Ko‘pgina xalqlar Oyning fazalarini ekin ekish, baliq ovlash, vaqti belgilashda qo‘llashgan

✅ Xulosa

Oy — bu go‘zal osmon jismi bo‘lib, uning fazalari bizga Quyosh nuri, harakat va astronomiyani tushunishda yordam beradi. Oy qadimdan insoniyat hayoti, madaniyati va taqvimi bilan bog‘liq bo‘lib kelgan.

🌙 Bugun kechasi osmonni tomosha qiling — Oyning qaysi fazasida ekanini aniqlay olasizmi?