article-img 25.06.2025 email 8

Quyosh tizimi va sayyoralar

1. Quyosh tizimi nima?

Quyosh tizimi — bu Quyosh atrofida aylanuvchi sayyoralar, oylar, kometalar, asteroidlar va boshqa kosmik jismlar to‘plamidir. U taxminan 4,6 milliard yil avval paydo bo‘lgan.

Markazda — Quyosh, unga tortish kuchi orqali boshqa barcha jismlar bog‘langan.


🪐 2. Quyosh tizimidagi 8 asosiy sayyora

Tartib Sayyora Qisqacha tavsif
1 Merkuriy Quyoshga eng yaqin, eng kichik sayyora
2 Venera Yerga o‘xshash, lekin juda issiq va zaharli
3 Yer Hayot mavjud bo‘lgan yagona ma’lum sayyora
4 Mars "Qizil sayyora", suv muzlari va chang bo‘ronlari
5 Yupiter Eng katta sayyora, gazli gigant, 95 dan ortiq oylari bor
6 Saturn Halqalari bilan mashhur, gazli gigant
7 Uran Muzli gigant, yon tomonga egilgan o‘qi bilan ajralib turadi
8 Neptun Eng uzoq va eng sovuq sayyora, kuchli shamollar bor

🌗 3. Sayyoralardan tashqari nimalar bor?

  • 🌙 Oylar (sputniki) – Sayyoralarning atrofida aylanuvchi tabiiy yo‘ldoshlar (Yerning 1 ta oyi bor, Yupiterda 95 dan ortiq)

  • ☄️ Kometalar – Muz, chang va gazdan iborat jismlar, Quyoshga yaqinlashganda uzun dum chiqaradi

  • 🪨 Asteroidlar – Sayyorachalar, asosan Mars va Yupiter orasidagi kamar (asteroid belt)da joylashgan

  • 🌌 Kuydirgichlar va meteorlar – Atmosferaga kirib, yonib ketuvchi jismlar


📏 4. Sayyoralarni eslab qolish uchun oddiy jumla

Men Vaqtida Yozaman, Maktabda Yaxshi Sinfda Uqishim Nasib!

Bu harflar:
Merkuriy, Venera, Yer, Mars, Yupiter, Saturn, Uran, Neptunni anglatadi.


📌 5. Qiziqarli faktlar

  • ☀️ Quyosh — Quyosh tizimining 99,8% massaga ega

  • 🌍 Yer Quyosh atrofini 1 yilda (365 kun) to‘liq aylanib chiqadi

  • 🌗 Oy Yer atrofini 27,3 kunda to‘liq aylanadi

  • 🌌 Marsda eng baland tog‘ (Olympus Mons) joylashgan — u Everestdan 3 baravar baland!

  • 🌬 Neptunda 2000 km/soatgacha bo‘lgan kuchli shamollar mavjud


Xulosa

Quyosh tizimi — bu biz yashayotgan koinotdagi ajoyib va murakkab tuzilma. Har bir sayyora o‘ziga xos xususiyatga ega va ularni o‘rganish insoniyat uchun ilmiy va texnologik jihatdan juda muhim.

🌠 Koinotni o‘rganish — bu kelajak sari sayohat!

Примечание: Вся информация, представленная на сайте, является неофициальной. Получить официальную информацию можно с сайтов соответствующих государственных организаций