🔷 Rentgen apparati nima?
Rentgen apparati — bu inson tanasining ichki tuzilmalarini (suyaklar, o‘pka, tishlar va ba’zi ichki organlar) nurlantirish orqali ko‘rsatadigan tibbiy qurilmadir. U rentgen nurlari yordamida ishlaydi.
👨🔬 Kim ixtiro qilgan?
-
Ixtirochi: Vilgelm Konrad Rentgen
-
Davlat: Germaniya
-
Yil: 1895-yil
📌 Qiziqarli fakt:
Rentgen xonada tasodifan yangi turdagi nur (keyinchalik “X-nurlar” deb atalgan) ochdi. U bu nurlar suyakdan o‘tib, ekranda oq soya qoldirishini ko‘rdi — bu inson tanasini ichkaridan ko‘rish imkonini berdi.
🛠 Qanday ishlaydi?
| Bo‘lim | Vazifasi |
|---|---|
| Rentgen naychasi | Nurlarni hosil qiladi |
| Detektor yoki plyonka | Tasvirni yozib oladi |
| Boshqaruv paneli | Shifokor nurlanishni sozlaydi |
| Himoya vositalari | Bemor va shifokorni nurlanishdan himoya qiladi |
📷 Tasvir oq-qora bo‘ladi:
-
Suyaklar — oq rangda
-
Yumshoq to‘qimalar — kulrang yoki qora rangda
🏥 Rentgen qachon qo‘llaniladi?
| Soha | Maqsad |
|---|---|
| Travmatologiya | Suyak sinishlarini aniqlash |
| Stomatologiya | Tish ildizlarini ko‘rish |
| Pulmonologiya | O‘pka kasalliklari (sil, zotiljam) |
| Ortopediya | Bo‘g‘imlar holatini baholash |
| Onkologiya | O‘smalarni aniqlashda yordam |
⚠️ Xavfsizlik choralari
-
Nurlanish zararli bo‘lishi mumkin, shuning uchun himoya kiyimlari (qorindonlar, qo‘lqoplar) ishlatiladi.
-
Homilador ayollarga foydalanish tavsiya etilmaydi, agar zarurat bo‘lmasa.
-
Zamonaviy apparatlar kam nurlanishli va tezkor.
📈 Rentgenning turlari
| Turi | Tavsifi |
|---|---|
| Oddiy rentgen | Suyaklar va umumiy ichki tuzilmani ko‘rsatadi |
| Kontrast rentgen | Maxsus modda bilan ichki organlarni aniqlikda ko‘rsatadi |
| Digital rentgen (raqamli) | Kompyuter orqali o‘qiladigan tasvir beradi |
| Portable (ko‘chma) | Og‘ir bemorlar uchun yotoqxonada qo‘llaniladi |
🎓 Xulosa
Rentgen apparati tibbiyotda tezkor tashxis qo‘yishda muhim rol o‘ynaydi. Bu qurilma orqali shifokorlar ko‘z bilan ko‘rib bo‘lmaydigan suyak va organlarni o‘rganish imkoniyatiga ega bo‘ladilar. Hozirda u har bir kasalxonada mavjud va tibbiy amaliyotning ajralmas qismidir.