article-img 29.04.2025 email 25

USB port nima?

USB (Universal Serial Bus) porti — bu kompyuter va boshqa qurilmalar o‘rtasida ma’lumot uzatish va qurilmalarni ulash uchun ishlatiladigan standart ulanish interfeysi. USB portlari kompyuterlarga tashqi qurilmalarni, masalan, klaviatura, sichqoncha, printer, kameralar, mobil telefonlar, xotira drayvlar va boshqa ko‘plab qurilmalarni ulash imkonini beradi.


📜 USB portlarining kelib chiqishi va rivojlanishi

  • 1996-yil: USB texnologiyasi Microsoft, Intel, IBM, Compaq, DEC, NEC va boshqa yirik kompaniyalar tomonidan ishlab chiqilgan.
    USB 1.0 standarti o‘sha paytda faqat 12 Mbit/s tezlikda ma’lumot uzatishni qo‘llab-quvvatlagan.

  • 2000-yil: USB 2.0 standarti chiqdi, u 480 Mbit/s tezlikda ma’lumot uzatish imkoniyatini berdi.

  • 2013-yil: USB 3.0 chiqdi va 5 Gbit/s tezlikka ega bo‘ldi, bu esa tezkor ma’lumot almashish uchun zarur edi.

  • 2019-yil: USB 4.0 standarti e’lon qilindi, u 40 Gbit/s gacha tezlikni qo‘llab-quvvatladi va Thunderbolt texnologiyasi bilan mos bo‘ldi.


🧩 USB portlarining turlari

  1. USB-A (Standart USB port)

    • Eng keng tarqalgan va kompyuterlar, printerlar, monitorlar kabi qurilmalarda uchraydi.

    • Ushbu portni faqat bir yo‘nalishda ulash mumkin.

    • Tezlik: USB 2.0 (480 Mbit/s), USB 3.0 (5 Gbit/s)

  2. USB-B

    • Asosan printerni yoki tashqi qurilmalarni kompyuterga ulash uchun ishlatiladi.

    • Tezlik: USB 2.0 (480 Mbit/s), USB 3.0 (5 Gbit/s)

  3. USB-C

    • Zamonaviy qurilmalarda keng qo‘llaniladi, chunki u ikki tomondan ham ulash mumkin (reversiv ulanish).

    • Tezlik: USB 3.1 (10 Gbit/s), USB 4.0 (40 Gbit/s)

    • Tez quvvat olish (Power Delivery) funksiyasiga ega, shuningdek video va ma’lumot uzatishda ishlatiladi.

  4. Micro USB

    • Smartfonlar, planshetlar va kichik qurilmalarda ishlatiladi.

    • Tezlik: USB 2.0 (480 Mbit/s)

    • USB-C porti bilan solishtirganda eski va past tezlikdagi interfeys.

  5. Mini USB

    • Kamroq qo‘llaniladi, lekin xotira kartalari, eski qurilmalar bilan uchrashadi.

    • Tezlik: USB 2.0 (480 Mbit/s)


📊 Qiziqarli faktlar

  • USB-C portlari nafaqat yuqori tezlikda ma’lumot uzatish, balki quvvat uzatish va video signal yuborishda ham ishlaydi.

  • 🔄 USB 3.1 yoki USB 4.0 orqali kompyuterlar va tashqi qurilmalar o‘rtasida juda tez ma’lumot almashish mumkin.

  • 💡 USB-A porti hali ham juda keng qo‘llanilsa-da, zamonaviy qurilmalarda ko‘proq USB-C foydalanilmoqda.

  • 🛠️ USB 4.0 40 Gbit/s tezlikda ishlaydi, bu Thunderbolt 3 texnologiyasi bilan bir xil tezlikni ta’minlaydi.


📌 Xulosa

USB portlari — bu kompyuterlar va boshqa qurilmalar o‘rtasidagi ma’lumot almashinuvi va ulanishni osonlashtiruvchi asosiy interfeysdir.
USB-C hozirgi kunda eng tez va keng qo‘llaniladigan interfeys hisoblanadi, chunki u ko‘plab funksiyalarni birlashtirgan va zamonaviy qurilmalar uchun idealdir.

Примечание: Вся информация, представленная на сайте, является неофициальной. Получить официальную информацию можно с сайтов соответствующих государственных организаций